„Przejeżdżający przez Brzeziny podróżni, nie wiedzą, że mijają najznaczniejszy niegdyś ośrodek miejski ziemi łęczycko-sieradzkiej. To przez Brzeziny wiodły niegdyś szlaki handlowe z Wielkopolski i Kujaw przez Piotrków do Krakowa i na Ruś. To przy tym szlaku na ulicy Św. Anny, powstał wg niepotwierdzonych danych już w wieku XV kościół, któremu obrano za patronkę św. Annę.
To w nim w 1502 r. staraniem Stanisława Lasockiego osadzeni zostali księża mansjonarze. Wiek później (1616 r.) pojawia się ufundowana przez Stanisława Warszyckiego – wojewodę podlaskiego, murowana kaplica, do której w 1719 r. z fundacji mieszczanina brzezińskiego – Stanisława Bujakiewicza, zostaje dobudowany drewniany kościół.
Budowa kościoła w trwały sposób związana jest z historią Brzezin. Jej dzieje uwzględniają społeczno-gospodarczą historię miasta. Właściwe miasto kształtowało się od pocz. XVI w. Szczytowy okres rozwoju przeszły Brzeziny w epoce Renesansu. Podstawą był bujny rozwój rzemiosła, głównie sukiennictwa i piwowarstwa oraz położenie na głównym szlaku handlowym.
W 1565 r. w mieście pracowało aż 629 rzemieślników i 30 karczmarzy. Określano je wtedy jako „miasto rozległe”. Renesansowe Brzeziny należały do 20 przodujących gospodarczo ośrodków wśród 242 miast Wielkopolski. Jak inne miasta polskie, Brzeziny upadają w II poł. XVII w. i w XVIII wieku. W tym też to okresie zaczyna podupadać stan techniczny kościoła. W 1850 r. proboszcz brzeziński – pijar Adam /w zakonie: Józef Kalasanty/ Szelewski pisze: „Niedawno skromny domek boży, ale już opustoszony, wygląda ratunku od wyznawców Kościoła naszego”.
Taki gruntowny ratunek kościół otrzymuje dopiero w początkach XXI wieku od powołanego przez mieszkańców Społecznego Komitetu Odnowy Kościoła. Sukcesywnie przeprowadzano renowacje i konserwacje świątyni i zabytków ruchomych. Zrealizowano generalny remont murowanej zakrystii, fundamentów kościoła, jego podwalin i dachu oraz szalunku ścian zewnętrznych.” (Anna Michalska, Włodzimierz Witkowski – JEDNA PARAFIA – DWIE ŚWIĄTYNIE)
Wewnątrz odnowiono sufit i podłogę, oczyszczono drewniane zręby z farby olejnej oraz przeprowadzono konserwację późnogotyckiego krucyfiksu i belki tęczowej w kościele.
Etap renowacji zabytków ruchomych rozpoczęto odnawiając z prywatnych fundacji obrazy Św. Barbary, Matki Bożej Częstochowskiej i Św. Anny nauczającej Maryję. Doprowadzono do odnowienia bocznego ołtarza Św. Walentego. Wszystkie te prace przeprowadzono z ofiar wiernych i dotacji Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi, Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz Urzędu Miasta Brzeziny.
W 2013 r. parafia została laureatem konkursu Zabytek Zadbany ogłaszanego przez Generalnego Konserwatora Zabytków, w kategorii architektura i konstrukcje drewniane za przeprowadzone w kościele prace konserwatorskie.
W Komitecie Odnowy Kościoła po rozpoczęciu prac renowacyjnych, powstała myśl o ustanowieniu świętej Anny patronką miasta. Realizacja tego pomysłu spełnia się w roku jubileuszy miejskich. Jest to 650-cio lecie potwierdzenia przez Kazimierza III Wielkiego praw miejskich dla Brzezin, 875-cio lecie erygowania przez arcybiskupa gnieźnieńskiego Jakuba ze Żnina parafii pw. Podwyższenia Św. Krzyża i 295-cio lecie budowy kościoła Św. Anny.
Obraz św. Anny znajdujący się w naszym kościele jest datowany na rok 1884, ale już rama tego obrazu pochodzi z roku 1622, a więc jest prawdopodobnie jednym z najstarszych z zabytków ruchomych w Brzezinach. Podczas renowacji przygotowującej obraz do ogłoszenia św. Anny patronką Brzezin, potwierdziło się to przypuszczenie i został odkryty pierwotny obraz Św. Anny Samotrzeć.
Dziś, obraz ten został poddany renowacji wraz z ołtarzem głównym. Renowacja tego ołtarza jest chlubą konserwatorską naszego kościoła. Zamontowano w ołtarzu mechanizm zasłony, którą jest obraz Św. Anny nauczającej Maryję z 1884 roku.
Św. Anna spogląda na wiernych przybywających do odnowionej świątyni jako patronka miasta Brzeziny. Z okazji jubileuszu 650-cio lecia potwierdzenia przez króla Kazimierza III Wielkiego praw miejskich dla Brzezin, Rada Miasta wystąpiła do ks. Abpa Metropolity Marka Jędraszewskiego z prośbą o ustanowienie patronki miasta w Jej osobie, uzasadniając względami historycznymi i tradycją. Ks. Arcybiskup Metropolita zaaprobował ten wybór i wystąpił do Stolicy Apostolskiej o stosowny dekret.
2 października 2014 r. Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów „na mocy władzy udzielonej jej przez Ojca Świętego Franciszka, mając na uwadze przedłożone okoliczności, prośbę przyjmuje i Świętą Annę ogłasza jako PATRONKĘ miasta Brzeziny”. Dekret ten został uroczyście ogłoszony podczas uroczystości 26 października 2014 r., celebrowanych w tym kościele przez J. E. Abpa Metropolitę Marka Jędraszewskiego.
Tak więc przez ponad pięć wieków św. Anna wyprasza Brzezinom u Boga zdrowie, opiekę, pomoc oraz pociechę w różnych ludzkich strapieniach, teraz już z oficjalną aprobatą Stolicy Apostolskiej.
Honorując ten historyczny akt, brzezinianie ufundowali z tej okazji dzwon o imieniu Św. Anna. Przywrócono w ten sposób istniejący do czasów II wojny światowej dzwon, zrabowany i przetopiony przez okupanta na broń.
Papież Jan Paweł II, w 1983 r. podczas nieszporów maryjnych na Górze Św. Anny tak zwracał się do wiernych przybyłych do tego sanktuarium: „Wpatrujcie się w tę figurę św. Anny, która trzymając na swym ręku Chrystusa i Jego Matkę jest symbolem i łączniczką pokoleń, jest patronką wychowania i życia rodzinnego. I dlatego tak chętnie przychodzicie Wy, starsi i sterani wiekiem, aby zawierzyć Jej owoce Waszych trudów i znojnej pracy, wykonanej z myślą o młodszym pokoleniu. Przychodzicie Wy, Małżonkowie i Rodzice, aby oddać w Jej opiekę Wasze Rodziny i Wasze Dzieci. Przychodzicie Wy, Mężczyźni i Młodzieńcy, aby z całym zaufaniem wypowiedzieć przed Nią swoje radości i zamierzenia, smutki i niepowodzenia życiowe z nadzieją, że tu znajdziecie nowe bodźce duchowe na zwycięskie pokonanie trudności. Przychodzicie Wy, Młodzi, aby powierzyć Jej swoje problemy, aby tu w cichej modlitwie łatwiej odnaleźć drogę Waszego powołania. Przychodzicie wreszcie Wy, samotni i Chorzy, aby w Jej ręce złożyć Wasze obawy, cierpienia i bóle”.
Jako sukcesorzy nauk świętego papieża, ci którym nie są obce zasady wiary chrześcijańskiej, prośmy by patronat świętej Anny nad naszym miastem był owym „bodźcem duchowym na zwycięskie pokonanie trudności”, które są udziałem mieszkańców Brzezin. Niech święta Anna – patronka życia rodzinnego, steranych życiem, chorych i samotnych, „miasta krawców” wyprasza nieustannie u Boga łaski do zaradzenia naszym problemom i trudnym wyborom.
Historia powstania i budowy kolejnych etapów kościoła nierozerwalnie związana jest z powstawaniem kultu św. Anny na ziemiach polskich, który zakorzenił się u nas głęboko, czego dowodem jest ponad 180 świątyń, w tym kilka sanktuariów.
Jednym z nich jest kościół św. Anny – miejsce nie tylko kultu religijnego, ale również materialne dziedzictwo naszej kultury i historii Brzezin.
O wielkiej świętości rodziców Matki Bożej mówi nam samo ich powołanie do tej roli, jedynej na świecie. W „Żywotach świętych” ks. Piotra Skargi jest fragment poświęcony rodzicom Maryi: „Święta Anna męża miała Joachima z narodu Dawidowego. Jakoż i sama szła z tego pokolenia królewskiego i kapłańskiego. Oboje byli sprawiedliwymi przed Bogiem, zachowując rozkazanie Boże i chodząc w drodze pobożności. Na trzy części rozdzielili majętność swoją: jedną Kościołowi Bożemu i kapłanom dawali, drugą ubogim, a trzecią sami potrzeby swe opatrywali. Długo żyli bez potomstwa, żadnego owocem małżeństwa i dziatkami cieszyć się nie mogąc, przez co byli strapieni i smutni”. Bóg wysłuchał modlitw starszych już małżonków i przyniósł im „błogosławione dziecię”, a św. Anna stała się patronką matek chrześcijańskich.
Podobno gdy Maryja miała 3 lata, rodzice – wypełniając przyrzeczenie złożone Bogu – ofiarowali Ją do świątyni. Tam Córka Joachima i Anny poznawała prawdy Boże, uczyła się pobożnych pieśni, obrzędów religijnych, haftowała szaty kapłańskie. Maryja miała przebywać w świątyni do 12 roku życia. Dwa lata później została poślubiona Józefowi. Jedna z legend mówi, że niedługo potem zmarł Joachim, zaś matka Maryi dożyła później starości u boku Maryi, Józefa i Jezusa.
W VIII wieku kult św. Anny zaczyna szerzyć się i na Zachodzie, zwłaszcza w Rzymie i w Neapolu, gdzie jej święto było obchodzone niezwykle uroczyście.
Papież Sykstus IV ustanawia je w Kościele, a papież Grzegorz XIII ogłasza świętem obowiązującym. Urban VI (pod koniec XIV w.) bullą „Splendor” ustanawia świętem na cały obszar Anglii, a św. Anna staje się główną patronką tego kraju.
Pod wezwaniem św. Anny lub pod jej patronatem powstało pięć zakonów żeńskich.
W muzyce kościelnej świętej poświęcono aż 118 hymnów i 36 sekwencji, zwłaszcza w okresie od XIV do XVI wieku. Najstarszy na Zachodzie wizerunek św. Anny pochodzi z VIII wieku z kościoła Santa Maria Antiqua w Rzymie.
Św. Anna miała narodzić się i umrzeć we wtorek, dlatego wielu wiernych modli się do niej właśnie w tym dniu. W każdy wtorek odprawiano msze św. ku czci św. Anny, sugerowały jałmużny, posty, unikanie pijaństwa, obmowy, polecały pokorę i utrzymywanie chrześcijańskiego nastroju w rodzinach.
Św. Annę czczą rodziny, panny młode, kobiety brzemienne, matki, babcie, wdowy, małżeństwa bezdzietne. Jest patronką szczęśliwego dzieciństwa, szczęśliwego porodu, patronką szpitali, domów opieki, domów starców, jej pomocy wzywa się podczas szerzących się zaraz, jej opiece polecają się gospodynie domowe, górnicy, rzeźbiarze, stolarze artystyczni, tokarze, bednarze, młynarze, kupcy, kramarze, krawcy, koronkarze, prawnicy, służący i żeglarze. Jej postać symbolizuje związki rodzinne, a w jej życiu wiele kobiet widzi podobieństwo do własnych losów. Jest bardzo umiłowana przez lud, szczególnie śląski.
Wzywana jest w modlitwie o deszcz, o poprawę pogody, o znalezienie zguby.